به تازگی کمپانی برادران وارنر فیلم تازه‌ای بر اساس دنیای جادویی خالق سری داستان‌های «هری پاتر» به دنیای سینما معرفی کرده است که دیگر در آن قهرمانان داستان یک مشت کودک نیستند. «جانوران‌شگفت‌انگیز و زیستگاه آنها»که پیش‌درآمدی بر دنیای جادویی «هری پاتر» است هفته گذشته در آمریکا اکران شد و در افتتاحیه ۷۵ میلیون دلار فروخت. این میزان از فروش کافی بود تا «جانوران شگفت‌انگیز» با اختلاف بسیار زیاد صدرنشین جدول پرفروش‌ترین فیلم‌های سینمای آمریکا شود.
ناگفته نماند که فروش افتتاحیه این فیلم از فروش افتتاحیه تمام فیلم‌های پیشین «هری پاتر» کمتر است.فروش «جانوران شگفت‌انگیز و زیستگاه آنها» در کشورهای خارجی امر متفاوتی بود. این فیلم در بسیاری کشورها از جمله کره‌جنوبی و روسیه افتتاحیه‌ای پرفروش‌تر از تک تک فیلم‌های سری «هری پاتر» داشت و در مجموع در این بازارها به فروشی برابر با ۱۴۳ میلیون و ۳۰۰ هزار دلار دست پیدا کرد. به این ترتیب فروش جهانی «جانوران شگفت‌انگیز و زیستگاه آنها» خیلی زود از مرز ۲۱۸ میلیون دلار گذشت. اکران این فیلم در چین دومین بازار بزرگ سینمای جهان و ژاپن دیگر بازار بزرگ سینمای آسیا آغاز نشده است.
مخلوقات جادویی
«جانوران شگفت‌انگیز و زیستگاه آنها» آغازگر یک دنباله سینمایی پنج قسمتی است و موفقیت قسمت اول آن در گیشه راه را برای گسترش دنیای جادویی رولینگ در قسمت‌های بعد هموار می‌کند. داستان این فیلم سال‌ها پیش از اتفاقات «هری پاتر» روی می‌دهد و ادی ردمین نقش شخصیت اصلی داستان فردی به نام نیوت اسکمندر را بازی می‌کند. کار اسکمندر گردآوری مخلوقات جادویی است. او نویسنده کتابی است که سالهای بعد هری پاتر و دانش‌آموزان در هاگوارتز می‌خوانند.
«جانوران خارق‌العاده» شاخه‌ای برگرفته از مجموعه کتاب‌ها و فیلم‌های پرفروش «هری پاتر» است: داستان «نیوت اسکمندر» یک کارشناس جوان جانوران جادوئی است، با بازی «ادی ردمین» که در جستجوی سرنوشتی جدید به آمریکای دهه ۱۹۲۰ سفر می‌کند، ولی ناچار می‌شود نخستین روزهای خود در سرزمین جدید را به جستجو بپردازد برای جانوران جادویی و عجیب‌الخلقه‌ای که از چمدان چرمی او، می‌گریزند.جستجو، به روزهای ورود به آمریکا هدف میبخشد و او را با جمعی از شخصیت‌های رنگارنگ محشور می‌سازد که داستان‌های آنها، مایه اصلی این فیلم، و چهار فیلم دیگری که قرار است در پی آن بیایند، را تشکیل می دهد.
«جی کی رولینگ» خالق مجموعه «هری پاتر» در جشن افتتاح فیلم در نیویورک گفت هنوز نمی‌داند واکنش به این فیلم چگونه خواهد بود ولی از کار خود و همکارانش احساس غرور می‌کند و امیدوار است تماشاگران آن را دوست داشته باشند.
فیلم «جانوران خارق العاده» اولین فیلمی‌است که سناریوی آن را خود خانم «رولینگ»، نوشته، شاید به این دلیل که داستان به شاخ و برگهای زیادی نیاز داشت برای اینکه قابل فیلمبرداری بشود.سرچشمه این فیلم، و فیلم‌های بعدی، کتابچه ۱۲۸ صفحهای است که ۱۵ سال پیش، به سبک کتابهای درسی جانورشناسی، برای فروش به نفع یک خیریه، نگاشته شده بود. اسم این کتاب، برای اولین بار در کتاب «هری پاتر و سنگ فیلسوف» مطرح می‌شود، به عنوان تکلیف درسی برای همشاگردیان «هری پاتر» است. فیلمنامه فیلم، آشکارا این کتاب کوتاه را کش داده، که در آغاز، مثل کتابهای جانورشناسی است، با این فرق که جانورهای آن، خیالی و جادوئی هستند، مثل فیل‌هائی که ظاهرا از ترکیب فیل و ماهی مرکب درست شدهاند، یا گربههای جنگلی که مثل بعضی انواع ماهی، باد می‌کنند، یا مارهای بالدار.
محرمانه
مراحل تولید این فیلم که «دیوید ییتز» کارگردان چهار فیلم بهتر مجموعه «هری پاتر» آن را ساخته، محرمانه بود. بازیگر «ادی ردمین» می‌گوید شرایط محرمانه برای بازیگران هم وجود داشت، به طوری که هر روز بعد از فیلمبرداری، سناریوهای آنها را در صندوقی قفل می‌کردند. او می‌گوید در دنیائی که شگفتی و رمز و راز زیادی ندارد، اشتهای زیادی هست برای جهان پراز شگفتی که خانم راولینگ خلق کرده است. شخصیت «نیوت اسکمندر» با بازی «ادی ردمین» در بازداشتگاه پلیس نیویورک، با شخصیت های رنگارنگی دوست می‌شود، که تلاش می‌کنند به او برای پیدا کردن جانوران خارق العاده جادوئی‌اش، کمک کنند، و درگیر قصه‌های جانبی دیگری می‌شوند، از جمله جستجو برای یک کودک با توانائیهای جادوئی.
منتقدان کارگردان دیوید ییتز را به خاطر خلق حال و هوای نیویورک سالهای ۱۹۲۰، دوران جاز و معماری و طراحی سبک «ار دکو» تحسین کردهاند، اما بسیاری از آنها، فیلم جدید را فاقد جاذبههایی می‌دانند که به موفقیت مجموعه «هری پاتر» کمک کردند.
مقایسه
خبرنگارها در نیویورک از خانم «رولینگ» خواستند شخصیت‌های «هری پاتر» و «نیوت اسکمندر» را با هم مقایسه کند. او می‌گوید «هری پاتر» با سرنوشتی از پیش تعیین شده به دنیا آمده بود، در حالیکه «نیوت اسکمندر» آدمی‌است که راه خود را می‌رود، و به سوی چیزی کشیده می‌شود، یعنی که هر چند آدمی متفاوت است ولی از جهتی، انسانی روزمره است. اما به نظر منتقدان، بعضی تفاوتها میان این دو مجموعه سینمایی تخیلی، ظاهری است، و بعضی عمیق‌تر. مثلا، داستان «هری پاتر»، در زمان حال می‌گذرد، در حالیکه مجموعه «جانوران خارق‌العاده» در گذشته نزدیک، در دهه ۱۹۲۰ نیویورک، یعنی نیویورک بعد از جنگ اول روی می‌دهد، که دوران شکوفائی بود از نظر فرهنگی و هنری در این شهر، و این را در طراحی و پسزمینه داستان می‌بینیم. دورانی بود که به «بیست های غرنده» (Roaring Twenties) مشهور است.
جو مورگنسترن، منتقد وال استریت جورنال، می‌نویسد «مقایسه این فیلم با مجموعه «هری پاتر»، خوشایند نیست. بهترین فیلم‌های هری پاتر، شخصیت‌های جذاب، بازیگری درخشان و فیلمنامههایی داشتند که دیالوگ تیزهوشانه را با ساختار دراماتیک قدرتمند، ترکیب می‌کرد، در حالیکه «جانوران خارق العاده» هیچکدام از این خاصیت‌ها را ندارد، هر چند تماشای آن، خالی از لطف نیست، و حتی گاهی شوق‌انگیز هم می‌شود».
در «هری پاتر»، تماشاگر با دانش‌آموزان یا دانشجویان، طرف بود در حالیکه شخصیت‌های فیلم جدید، بزرگسالان هستند.سال ۱۹۲۶، سال ورود شخصیت «نیوت اسکمندر» به نیویورک، همزمان است با برآمدن جنبش فاشیسم در اروپا، و از این نظر، به قول استفانی زچرک، منتقد هفتگی «تایم»، نمایش فیلم «جانوران خارق العاده» در این مقطع زمانی را می‌توان هشداری در باره ظهور یا بازگشت فاشیسم در زمانه ما، تلقی کرد. البته همین منتقد یادآور شده که دیدن رگه‌های سیاسی در این اثر، چندان وارد نیست، چون آشکارا این فیلم، کالایی است برای راضی کردن مشتریانی که برای قصه‌های «هری پاتر»، همچنان گرسنه هستند.
البته شمار هوادارهای «هری پاتر» که این مجموعه را به یکی از پولسازترین مجموعه های تاریخ تبدیل کردند، کم نبود وکم نیست، و قطعا شرکت برادران وارنر، روی آنها حساب می‌کند، ولی به قول مایکل فیلیپز، منتقد شیکاگوتریبون، فیلم جدید برای آنها که با جزئیات داستان «هری پاتر» و شگردهای قصه‌گوئی خانم رولینگ آشنائی ندارند، هم همچنان جذاب است. هر چند که، آشنایی عمیق با شخصیت‌های داستان‌های «هری پاتر»، کمک بیشتری می‌کند به لذت بردن از این فیلم، چون بعضی شخصیت‌هائی که در فیلم «جانوران خارق العاده» ظاهر می‌شوند، در مجموعه «هری پاتر»، هم حضور دارند.
با توجه به اینکه خانم رولینگ ۸۵ جانور افسانه‌ای و تخیلی برای این کتاب درسی «جانوران...» خلق کرده، به قول منتقد «مارک مدلی» نویسنده روزنامه «گلوب اند میل» کانادا، تماشای این فیلم و احتمالا چهار فیلمی که قرار است بعد از این اکران شوند، حالت درس یادگرفتن دارد تا تفریح، به خصوص چون برخلاف حیوانات تخیلی، شخصیت‌های انسانی این فیلم، پرورش چندانی نیافته‌اند.
